Niemal cztery godziny historycznych refleksji i zaczerpniętych z autopsji wspomnień zagwarantowało ciekawy przebieg skarżyskiej konferencji pt. „Koniec zimnej wojny”. Zorganizowało ją w środę (20.10.) Muzeum im. Orła Białego. O Układzie Warszawskim, jego roli w powojennej Europie i wpływie na pozycję PRL wśród krajów „demokracji ludowej” mówili: Janusz Onyszkiewicz, gen. bryg. Stanisław Koziej, dr inż. Robert Rybak i dr Leszek Sykulski.

Wśród gości skarżyskiej konferencji, podsumowującej 30. rocznicę rozwiązania UW, znaleźli się, m.in.: świętokrzyski kurator oświaty Kazimierz Mądzik, reprezentująca Zarząd Powiatu Skarżyskiego Katarzyna Bilska, sekretarz Skarżyska – Kamiennej Bernard Antos, reprezentujący Uniwersytet Jana Kochanowskiego dr hab. prof. UJK Włodzimierz Batóg oraz wiceprzewodniczący Rady  Miasta Skarżyska-Kamiennej Bogusław Ciok.

Skarżyskie Muzeum reprezentował w dyskusji kustosz Artur Buńko, który przedstawił referat ”Broń UW w kolekcji Muzeum im. Orła Białego”, obrazując następnie swe słowa na muzealnym placu.

Widownię konferencji stanowili przede wszystkim studenci Uniwersytetu Jana Kochanowskiego oraz uczniowie I Liceum Ogólnokształcącego ze Skarżyska – Kamiennej, których tematem zainteresował dr Piotr Kardyś.

Całość zakończyła dyskusja i pytania publiczności.

Wypowiedzi poszczególnych mówców będzie można już wkrótce wysłuchać na stronie internetowej muzeum.skarzysko.pl

Foto. D. Turek

Kapryśna aura nie przeszkodziła w godnym uczczeniu 41. rocznicy Porozumień Sierpniowych oraz 82. napaści Niemiec na Polskę w  skarżyskim Muzeum im. Orła Białego. Radość z zapoczątkowanych cztery dekady temu społecznych przemian mieszała się tym razem z bólem przegranej walki o utrzymanie, dopiero co odzyskanej niepodległości. 

Nastrój z lata 1980 roku, w utworach, m.in. Kaczmarskiego i Gintrowskiego, przypomniał skarżyski bard i publicysta Zbyszek Biber. Nie zabrakło więc, m.in.: „Co się stało z naszą klasą” i legendarnych „Murów”. 

Z kolei istotę obrony przeciwlotniczej oraz sens użycia masek przeciwgazowych, oczami Polaków sprzed ośmiu dekad, przypomnieli rekonstruktorzy z III Okręgu Policji Państwowej – Komisariat Radom. 

Swoje wiersze, przesiąknięte pamięcią bohaterów wojny przedstawił miejscowy poeta Mirosław Pardela. 

Nostalgiczne utwory z „tamtego” Września oraz nawiązujące do kolejnych lat walki zbrojnej przypomniał skarżyski muzyk Mariusz Kaczmarczyk. W jego wykonaniu zabrzmiały, m.in.” „Deszcz, jesienny deszcz” czy utwór Andrzeja Kurylewicza z serialu „Polskie drogi”. Publiczność fantastycznie wtórowała wykonawcy. 

1 września Muzeum oferowało swe atrakcje za darmo. 

Nie brakło chętnych na nocny seans filmu „Faraon”, na który zaprosiło Muzeum im. Orła Białego. Filmową adaptację dzieła Bolesława Prusa oglądano 55 lat po premierze obrazu nakręconego przez Jerzego Kawalerowicza.
Jak przed rokiem, kiedy Muzeum zaprosiło na film „Krzyżacy”, projekcja odbyła się pod kutrem ORP „Odważny”. Turystów zaproszono gratis a głodni mogli skorzystać z muzealnego grilla. Dzieło z Jerzym Zelnikiem, Barbarą Brylską i Leszkiem Herdegenem w rolach głównych, z pewnością świetnie przetrwało próbę czasu, ciągle wzbudzając żywe emocje.
Muzealnicy zapewniają, że nie było to ostatnie miejscowe spotkanie z X Muzą.

Foto. Dariusz Turek

Czym był, jest i będzie dzwon „Zygmunt” – to pytania, na które starali się odpowiedzieć historycy zgromadzeni na placu Muzeum im. Orła Białego, w 500. rocznicę pierwszych dźwięków krakowskiego „jubilata”. Dyskusji towarzyszyły liczne konkursy, zarówno dla oglądających ją na placu, jak i śledzących za pomocą muzealnego FB.
O znaczeniu dzwonu „Zygmunt”, jego zamieszczonych na płaszczu patronach, komu bił ten dzwon, a wreszcie o legendach z nim związanych rozprawiali: prof. zw. dr hab. Wojciech Iwańczak, dr Jerzy Piątkowski oraz dyr Muzeum Wsi Kieleckiej Tadeusz Sikora. Przysłuchiwał się jej zastępca prezydenta Skarżyska – Kamiennej Krzysztof Myszka - z wykształcenia historyk a rozmowę poprowadził dyrektor Muzeum im. Orła Białego Grzegorz Bień
Nie zabrakło refleksji na temat średniowiecznych patronów „Zygmunta” – jego świętego imiennika oraz bp. Stanisława ze Szczepanowa. Jak wiadomo, okoliczności śmierci tego drugiego, po dzień dzisiejszy wzbudzają wśród mediewistów wielkie wątpliwości.
Wiele miejsca poświęcono obrazowi Jana Matejki, który tworzony po Powstaniu Styczniowym, „ku pokrzepieniu serc”, zawierał jednak liczne uproszczenia i przekłamania, a królewskie dzieci mają na nim oblicza potomków samego mistrza pędzla. Dzieło można do końca sierpnia podziwiać na Wawelu, w dodatku gratis.
Uczestnicy dyskusji dzielili się też refleksją nad tym: komu bił dzwon? Choć zasadą było, że trzeba na to zasłużyć, to „zasługi”, jak choćby w przypadku Józefa Stalina, czy triumfujących nad Francją w 1940 r. hitlerowskich Niemiec, trzeba mierzyć zgoła inną miarą.
Wszyscy obserwatorzy dyskusji mieli szansę na zdobywanie nagród w licznych konkursach a po jej zakończeniu czekały na nich lody.

Foto. Dariusz Turek

Godzinna debata poświęcona polskiemu „wkładowi” w popularne „Oscary” w kategorii filmów nieanglojęzycznych wzbudziła spore zainteresowanie internautów korzystających z FB organizatora – Muzeum im. Orła Białego. Choć tegoroczna gala zapowiadana jest dopiero na ostatnią dekadę kwietnia to warto było przypomnieć nominowane w minionych dziesięcioleciach polskie film historyczne - dzieła Wajdy, Antczaka, Kawalerowicza i Hoffmana.

Punktem wyjścia była nagrodzona przed sześcioma laty „Ida” Pawła Pawlikowskiego, a uczestnicy debaty: filmoznawca Jarosław Skulski (Wojewódzki Dom Kultury w Kielcach) oraz Małgorzata Girgiel (skarżyska polonistka i edukatorka) nawiązali też do znaczenia wybitnej rodzimej prozy w umownej drodze nominowanych dzieł polskich reżyserów. Nie zabrakło też odniesień do filmowych uwarunkowań z „epoki” PRL  i tego na ile polska X Muza mogła się wówczas rozwijać.

Dodatkową atrakcją dla internautów były konkursy z nagrodami nawiązującymi do tematyki debaty. Ich zwycięzcami okazali się: Anna Równy, Radosław Sasal i Anna Kwiatkowska.

„Bunt robotników grudzień 70 – luty 71” oraz „Przełom. Sierpień 1980 i Solidarność” to tytuł wystawy, której wernisaż odbył się w czwartkowe (28.01.) południe w Muzeum im. Orła Białego. Całość ekspozycji to 30 paneli pochodzących ze zbiorów Instytutu Pamięci Narodowej  - oddziały Szczecin i Gdańsk.

Z powodów obostrzeń epidemiologicznych wernisaż odbył się w trybie spotkania służbowego, ale nie zabrakło na nim Zastępcy Prezydenta Skarżyska-Kamiennej Krzysztofa Myszki oraz przewodniczącego Stowarzyszenia Represjonowanych w Stanie Wojennym Regionu Świętokrzyskiego Jerzego Stopy i członka Rady Muzeum Bogusława Cioka.  Goście, w krótkich wystąpieniach nawiązali do wagi wydarzeń sprzed 50 i 40 lat. Nie zabrakło też akcentów muzycznych w postaci wykonania „Ballady o Janku Wiśniewskim”. Otwarcie wystawy można było obserwować bezpośrednio na muzealnym Facebooku.

Wspomnienie robotniczego zrywu, zawarte na 30 panelach, gościć będzie na Rejowie do trzeciej dekady marca. Do czasu „odmrożenia” budynku Muzeum wystawę można oglądać na załączonym na stronie internetowej oraz FB filmie. Z chwilą decyzji o udostępnieniu całości obiektu odwiedzającym będzie ją można oglądać „live”.

Honorowa salwa i płonące znicze upamiętniły 158. rocznicę wybuchu Powstania Styczniowego pod pomnikiem na skarżyskim Rejowie. Odsłonięty w 100. rocznicę pierwszych walk najdłuższego ze zrywów pod zaborami monument, został w ubiegłym roku odnowiony przez Muzeum im. Orła Białego.

Tym razem skarżyscy muzealnicy, wraz z Zastępcą Prezydenta Miasta Krzysztofem Myszką oddali hołd bohaterom tamtych dni a Krzysztof Zemeła przypomniał dzieje insurekcji na Kielecczyźnie. Obiekt, który Muzeum odnowiło dzięki wsparciu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego ma być w czerwcu, w miesiącu jego niegdysiejszego odsłonięcia, miejscem patriotycznego capstrzyku z udziałem młodzieży z lokalnych szkół. Tymczasem z honorową salwą w styczniową rocznicę pospieszyli rekonstruktorzy z Oddziału Powstańczego „Grot”.

Skarżyska formacja muzyczna „Parsleys” składająca się z miejscowych  licealistów została laureatem rozpisanego przez Muzeum im. Orła Białego konkursu na nową wersję „Ballady o Janku Wiśniewskim”. Kwintet młodych muzyków zostanie nagrodzony 17 grudnia, czyli w 50. rocznicę tragicznej śmierci bohatera utworu, którego pierwowzorem był 18 – latek Zbigniew Godlewski.

Jury Konkursu, zgodnie z jego regulaminem brało pod uwagę zarówno samą aranżację ballady, jak i teledysk z utworem. W skład nagrodzonego zespołu wchodzą: Michał Wiśniewski (gitara prowadząca), Natalia Gralińska (wokal, gitara), Patryk Paź (gitara basowa), Jakub Petrykowski (perkusja), Wiktor Winiarski (klawisze).

Warto przypomnieć, że Ballada  była wykorzystywana, m.in. w takich obrazach filmowych jak: „Czarny czwartek. Janek Wiśniewski padł”, „Psy” i „Człowiek z żelaza”. Nawiązuje do autentycznych wydarzeń z 17 grudnia 1970 r., podczas których, z rąk komunistycznej władzy śmierć poniosło 18 uczestników ówczesnych protestów, w  tym Zbyszek Godlewski. Za autora słów ballady uważa się Krzysztofa Dowgiałło, zaś muzykę napisali Mieczysław Cholewa i Andrzej Korzyński.

Utwór w wykonaniu „Parsleys” będzie motywem przewodnim najbliższego wernisażu w Muzeum im. Orła Białego planowanego na styczeń 2021. Tematem tegoż ma być protest robotniczy na Wybrzeżu sprzed 50 lat, na podstawie materiałów IPN.

Niebawem fotograficzna i filmowa relacja z wręczenia nagrody.

Foto. Dariusz Turek