Za nami dwanaście miesięcy obfitujących w wydarzenia, spotkania z ciekawymi ludźmi, wspomnienia i plany na przyszłość. I nic dziwnego, wszak 2019 rok był czasem jubileuszu 50 – lecia powstania naszego Muzeum. W telegraficznym skrócie postaramy się nawiązać do najważniejszych punktów tychże obchodów, wspominając ten szczególny rok.
STYCZEŃ
Ferie szkolne, które rozpoczęły się już 14 stycznia obfitowały w szereg propozycji muzealnych. Były to: warsztaty dla dzieci do lat sześciu, warsztaty dla uczniów klas I-III i zajęcia interaktywne prowadzone przez członków Stowarzyszenia Praosada Rydno.
Muzeum zaprosiło też na promocję książki Sebastiana Piątkowskiego „Skarżysko-Kamienna. Losy miasta i jego mieszkańców w latach wojny i okupacji (1939–1945)”. Spotkanie odbyło się 18 stycznia w Miejskim Centrum Kultury. Podczas niego można było nabyć promowaną książkę oraz inne pozycje związane z historią Skarżyska.
LUTY
2 lutego o godz. 12.00 rozpoczęliśmy spacer szlakiem wydarzeń sprzed 156 lat, o których wiemy na podstawie relacji świadków i innych źródeł historycznych. Trasa obejmowała dawny Dom Zawiadowcy Huty Rejów, a dalej w kierunku Suchedniowa u stóp Baranowskiej Góry, pod pomnik pamięci Powstańców. Tam złożono hołd poległym w Powstaniu i wszystkim ofiarom tego okresu. Ostatnim przystankiem były ruiny zabytkowej Huty Rejów, niemego świadka tamtych wydarzeń. Przy gawędzie i rozmowie o czasach niewoli przedstawiono uzbrojenie i taktykę powstańców – zaprezentowane przez członków Stowarzyszenia GROT. Na wszystkich czekała gorąca herbata.
10 lutego w Skarżysku-Kamiennej odbyły się uroczystości 79. rocznicy rozstrzelania przez Niemców 360 osób w lesie na Borze. Obchody tej rocznicy rozpoczęły się od Mszy Św. w intencji pomordowanych w kościele pw. Matki Bożej Nieustającej Pomocy na osiedlu Bór. Następnie uczestnicy udali się przed mogiłę na Borze gdzie złożono kwiaty. W programie artystycznym wystąpili uczniowie z Gimnazjum Nr 2 im. Powstańców Warszawy oraz Szkoły Podstawowej nr 2 i 7 w Skarżysku-Kamiennej. Jak co roku w obchodach wzięli udział przedstawiciele władz miasta i powiatu, parlamentarzyści, delegacje zakładów pracy, związków zawodowych i kombatanckich, przedstawiciele szkół, instytucji kultury i mieszkańcy naszego miasta.
15 lutego, w Muzeum im. Orła Białego odbyło się uroczyste otwarcie wystawy „Szkice Niezłomnych w pracach Sylwestra Kiełka”. Gościem był sam autor prac.
MARZEC
1 marca ogłosiliśmy wyniki uczniowskiego konkursu „Rejów - powrót do przeszłości” Konkurs był efektem projektu realizowanego wspólnie przez Muzeum i kielecki oddział Narodowego Banku Polskiego. Pierwsze miejsce wywalczyła ekipa ze skarżyskiej „Ósemki”.
3 marca przy naszym Muzeum odbyła się 7. edycja Biegu „Tropem Wilczym” poświęconego pamięci Żołnierzy Wyklętych. Wzięło w nim udział około 80 osób. Całość zakończył poczęstunek w ruinach Wielkiego Pieca.
KWIECIEŃ
23 kwietnia obchodzimy Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich. Pomysłodawcą stworzenia Dnia Książki i Praw Autorskich był hiszpański wydawca Vicente Clavel Andrés, którego idea narodziła się w 1926 roku. Na świecie Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich stał się oficjalnym świętem w 1995 roku dzięki działalności UNESCO. Obchody Dnia Książki stały się na tyle popularne, że od 2001 roku UNESCO co rok wybiera Światową Stolicę Książki. Pierwszą z nich był Madryt. W 2014 roku stolicą książki został Wrocław. W 2019 roku przeniosła się ona z Aten do Szardży (Zjednoczone Emiraty Arabskie). Muzeum im. Orła Białego oprócz udostępniania zbiorów, prowadzi działalność wydawniczą, zajmujemy się głównie historią lokalna ale warto zapoznać się z naszym dorobkiem: Księgarnia Internetowa muzeum im. Orła Białego
MAJ
16 maja zorganizowaliśmy konferencję „Inwestycje banku centralnego w zakłady Staropolskiego Okręgu Przemysłowego w 190. rocznicę powołania Banku Polskiego oraz 180. rocznicę uruchomienia Huty Rejów. Konferencja była ważnym elementem projektu realizowanego przez nas wespół z Narodowym Bankiem Polskim o. Kielce. Swoich autorytetów udzielili naukowcy z Akademii Górniczo-Hutniczej oraz Uniwersytetu Jana Kochanowskiego.
Dużą popularnością cieszyła się doroczna „Noc muzeów”. Z darmowego wejścia skorzystało około 700 osób. Fotografowano się z obiektami muzealnymi a na muzealnym placu rozbrzmiewały utwory w wykonaniu Patrycji Zarychty.
23 maja dokonaliśmy otwarcia wystawy: „II wojna światowa na Kielecczyźnie”.
CZERWIEC
Szósty miesiąc roku przyniósł wiele miejskich inicjatyw, w których czynnie uczestniczyło nasze Muzeum. Uczciliśmy, m.in. 30. rocznicę historycznych wyborów z 4 czerwca 1989 r., współorganizując „Święto Wolności”.
Nasza mobilna wystawa była widoczna, m.in. podczas Dni Miasta i Dnia Dziecka.
LIPIEC
W upalny dzień 1 lipca, wraz z licznym gronem „kolejarskiej braci” uczciliśmy na skarżyskim dworcu 100. rocznicę sprowadzenia tu pierwszego w niepodległej Polsce parowozu. Spotkaniu pod niemal równie legendarną PT 47 towarzyszyły wspomnienia i wzruszenia.
18 lipca Muzeum zaprosiło na „V Piknik historyczny”. W siedmiogodzinnych pokazach uczestniczyło siedem grup rekonstrukcyjnych, z których największą furorę robiła „kielecka” husaria. Nie zabrakło też jubileuszowego bigosu, który, jak na 50 – lecie firmy przystało, zadowolił najwybredniejsze podniebienia. Wieczorem zagrali i zaśpiewali Marek Fijałkowski i „Old Marinners”.
SIERPIEŃ
1 sierpnia – 75. rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego czciliśmy salwą honorową, oddaną punktualnie w godzinę „W”.
Z kolei 15 sierpnia, czcząc 99. rocznicę bitwy warszawskiej i święto Wojska Polskiego honorowaliśmy pamiątkami i gadżetami każdego kto w tym dniu nas odwiedził. Przy wspaniałej pogodzie wielkim zainteresowaniem cieszyły się przejazdy BTR-em. Całości towarzyszyła muzyka wojskowa w wykonaniu Mariusza Kaczmarczyka.
Wreszcie 29 sierpnia zaprosiliśmy na wernisaż wystawy poświęconej IV Pułkowi Piechoty Legionów.
WRZESIEŃ
W 80. rocznicę wybuchu II wojny światowej zaproponowaliśmy naszej publiczności pokazy grupy rekonstrukcyjnej III Okręgu Policji Państwowej Komisariat w Radomiu. Rekonstruktorzy zaprezentowali program „Szermierka, jako sport w II RP”. Pokazy fechtunku i walki na białą broń cieszyły się dużym zainteresowaniem publiczności.
Z kolei w ostatni weekend września Muzeum uczestniczyło w ogólnopolskim projekcie „60+ Kultura”. Wszyscy, których pesel rozpoczynał się przynajmniej od liczby 59 odwiedzali placówkę za darmo. Dużym zainteresowaniem cieszył się wernisaż miniatur wykonanych przez Leszka Siembiedę. Wystawa „Strzegąc polskiej ziemi. Artyleria 1939 r w miniaturze” nawiązywała do sprzętu, który w „tamtym” wrześniu strzegł polskiego nieba.
Wrzesień był też pierwszym miesiącem warsztatów, które zaproponowaliśmy tej jesieni dzieciom i młodzieży szkolnej. Trzygodzinne zajęcia zainteresowały przeszło 2,5 tys. osób.
PAŹDZIERNIK
Matematyka, historia i przyroda – na kilka godzin opanowały nasze Muzeum w pamiętny wieczór 11 października. Wówczas to przeprowadziliśmy „Noc naukowców” a muzealne wnętrza zamieniły się w sale lekcyjne dla licealistów. Wykładowcami byli: Danuta Pyrek, Krzysztof Zemeła i Andrzej Staśkowiak. Lekcje były stosunkowo krótkie a przerwy wyjątkowo długie. Wszystko gwoli większej integracji i z zapewnieniem trwałości procesu dydaktycznego.
24 października, całkiem gratis zaprosiliśmy do siebie 25 – osobowe grupy uczniów z wszystkich skarżyskich szkół podstawowych. Było to swego rodzaju zamknięcie „wysokiej” części sezonu turystycznego.
LISTOPAD
Czas nierozerwalnie związany w datą odzyskania przez Polskę niepodległości uczciliśmy rozdając na ulicach miasta kilkaset pamiątkowych plakietek upamiętniających 101. rocznicę odzyskania państwowości. Każdy ze 101 pierwszych gości, którzy odwiedzili nas w tym dniu otrzymywał muzealną torbę z okolicznościowym nadrukiem.
GRUDZIEŃ
Ostatni miesiąc jubileuszowego roku był niejako zwieńczeniem wcześniejszych działań. Galę podsumowującą 50 – lecie poprzedziły dwie nowe wystawy – na terenie Muzeum i w Miejskim Centrum Kultury.
6 grudnia otwarto wystawę „Nowości w zbiorach 2018-19”, na której plon złożyły się muzealia przekazane nam przez darczyńców lub pozyskane przez nas w różny sposób na przestrzeni dwóch lat. Do darów od 22 osób przyłączyła się rodzina śp. ppłk. Henryka Czecha – Honorowego Obywatela Skarżyska – Kamiennej. Dzięki jej zrozumieniu wystawa wzbogaciła się o wypożyczone nam pamiątki po niedawno zmarłym bohaterze.
9 grudnia, chcąc uczcić 80. rocznicę utworzenia organizacji „Orzeł Biały” zaprosiliśmy skarżyską młodzież na prelekcję dr hab. Sebastiana Piątkowskiego, która odbyła się w budynku Szkoły Podstawowej nr 1. Obiekt przy ul. Konarskiego był w latach okupacji miejscem przetrzymywania i kaźni polskich patriotów. Następnie, już w murach Miejskiego Centrum Kultury, doszło do otwarcia wystawy zdjęć ze zbiorów Marcina Medyńskiego, w opracowaniu naszych muzealników. Wystawa nosi znamienny tytuł „Długa noc pełna koszmarów. Skarżysko-Kamienna w okresie II wojny światowej”.
Wreszcie 18 grudnia podziękowaliśmy osobom zasłużonym dla rozwoju naszej placówki podczas jubileuszowej gali. Nie zabrakło wzajemnych gratulacji i życzeń, z udziałem władz wojewódzkich, miejskich i powiatowych oraz parlamentarnych. Całość zwieńczyła „moniuszkowska” muzyka w wykonaniu artystów czołowych scen polskich a wreszcie jubileuszowy tort.
***
Kończąc 2019 rok dziękujemy wszystkim, którzy byli w nim z nami. To dzięki Wam te przedsięwzięcia miały sens. Bez zainteresowania publiczności, nawet najpiękniejsze epizody pozostają zaledwie „papierowymi”. Ożywają za sprawą Waszego zainteresowania. I tego ostatniego życzymy najbardziej wszystkim, a więc i sobie w 2020 roku.
