60 lat po premierze filmu w reżyserii Aleksandra Forda „Krzyżacy”, na muzealnym placu w Skarżysku-Kamiennej pokazano kopię kinematograficznego championa z czasów PRL. Adaptację dzieła Henryka Sienkiewicza oglądało w tamtych latach 32 miliony widzów.

Przed projekcją skarżyscy widzowie mogli się sfotografować z rycerzem w krzyżackim stroju i obok kopi mieczy, których „ci u nas dostatek”. Pogoda dopisała, a reakcje publiczności pokazała, że choć film znany i lubiany, to ciągle pociąga swą fabułą. Wśród publiczności znaleźli się, m.in.: znany mediewista profesor Wojciech Iwańczak, zastępca prezydenta miasta Krzysztof Myszka, sekretarz powiatu Małgorzata Nosowicz i wiceprzewodniczący Rady Miasta Bogusław Ciok.

Tytułowe pytanie i wiele innych, równie frapujących wątpliwości rozwiali dyskutanci podczas panelu zorganizowanego z okazji 610. rocznicy bitwy pod Grunwaldem i 60. lat od premiery filmu „Krzyżacy”. Rozmowa odbyła się w sali wystawowej Muzeum im. Orła Białego a uczestniczyli w niej historycy i filmoznawcy.
Przez z górą 90 minut na „czynniki pierwsze” starali się rozebrać zarówno samą epokową bitwę i jej konsekwencje, jak i prawdy i mity związane z dziełami Henryka Sienkiewicza i Aleksandra Forda – historycy prof. Wojciech Iwańczak, dr Piotr Kardyś oraz kielecki filmoznawca Jarosław Skulski.
Nie zabrakło dyskusji o szansach obu stron w pamiętnej bitwie, znaczeniu taktyki zastosowanej przez Jagiełłę i Witolda oraz okolicznościach śmierci wielkiego mistrza Ulryka von Jungingena. Pytano też o istotę „nagich mieczy” i czy faktycznie były one zniewagą dla królewskiego majestatu. Na widowni zasiedli miłośnicy historii i „zwykli” turyści a wśród nich zastępca prezydenta miasta Krzysztof Myszka – również historyk.
Półtorej godziny analizy z pewnością rzuciło światło na dzieło Aleksandra Forda i impulsy czerpane przez niego z powieści Sienkiewicza. Nie bez znaczenia okazał się czas tworzenia obu dzieł. Z jednej strony kulturkampf, z którym zmierzył się polski noblista, zaś z drugiej atmosfera zaledwie 15 lat po zakończeniu najkrwawszej z wojen w dziejach ludzkości
Teraz pozostaje, raz jeszcze przyjrzeć się filmowi, który w latach PRL zobaczyło w kinach 32 miliony Polaków, już na muzealnym placu, o godz. 21.30.

610 lat po grunwaldzkim zwycięstwie i 60 lat po premierze filmu „Krzyżacy” skarżyskie Muzeum im. Orła Białego zaprasza na środową (15 lipca) projekcję dzieła, które na ekranach kin zobaczyło niegdyś 32 miliony Polaków. Seans na muzealnym placu rozpocznie się o godz. 21.30 a poprzedzi go dyskusja w gronie historyków i filmoznawców – już o godz. 13.
Dyskusja „Wokół Krzyżaków” odbędzie się w sali muzealnej przy ul. Słonecznej a wstęp na nią jest wolny. Całość będzie można oglądać za pośrednictwem strony Facebookowej Muzeum a przebieg obliczanej na 90 minut dysputy zostanie zarejestrowany i udostępniony na stronie internetowej naszej placówki. „Panelistami” będą prof. zw. dr hab. Wojciech Iwańczak, dr Piotr Kardyś i filmoznawca Jarosław Skulski.
Na 21.30 zaplanowano początek niemal trzygodzinnej projekcji filmu w reżyserii Aleksandra Forda. W tym czasie będzie można skorzystać z miejscowej małej gastronomii. Miejska Komunikacja Samochodowa, która jest współorganizatorem przedsięwzięcia, zapewnia darmowy przejazd autobusami z napisem „Muzeum”. Odjazd z Dolnej Kamiennej (Łyżwy) o godz. 20.15 ulicami: 1 Maja, Dworzec PKP, Sokola, Wiejska, Armii Krajowej, Norwida, Metalowców, Legionów, Staffa, Sportowa do Muzeum im. Orła Białego. Zakończenie seansu planowane jest na godz. 00.45. Po tej godzinie autobusy powrócą ww. trasami.

Profesor Wojciech Iwańczak, dr Piotr Kardyś oraz filmoznawca Jarosław Skulski wezmą udział w dyskusji, która poprzedzi projekcję filmu „Krzyżacy”. Rozmowa będzie przez nas transmitowana live, rejestrowana a część pytań do niej można będzie zadać za pośrednictwem naszego Facebooka oraz bezpośrednio – w trakcie spotkania.
Do dyskusji dojdzie 15 lipca o godz. 13 w muzealnych wnętrzach placówki z ul. Słonecznej. Rozwinie się ona wokół trzech modułów:
1. Film „Krzyżacy” a prawda historyczna.
2. Obiektywizm przekazu Henryka Sienkiewicza i Aleksandra Forda.
3. Grunwald – prawdy i mity.
Przestawiając uczestników dyskusji warto przypomnieć, że prof. zw. dr hab. Wojciech Iwańczak jest wykładowcą Akademii Ignatianum w Krakowie, członkiem Polskiej Akademii Umiejętności i Sekretarzem Generalnym Towarzystwa Naukowego Warszawskiego.
Z kolei Jarosław Skulski to, m.in. absolwent filmoznawstwa na Uniwersytecie Jagiellońskim. Na co dzień kieruje działem edukacji filmowej i działalności kinowej Wojewódzkiego Domu Kultury. Jest też koordynatorem projektu Filmoteka Szkolna Nowe Horyzonty Edukacji Filmowej i pomysłodawcą cyklu Wieczory Filmowe w Międzynarodowym Centrum Kultury – Filharmonii Świętokrzyskiej w Kielcach.
Piotr Kardyś to, m.in.: wykładowca kieleckiego uniwersytetu, doktor historii. Jest członkiem Kieleckiego Towarzystwa Naukowego i Polskiego Towarzystwa Historycznego. Działa w stowarzyszeniu Praosada Rydno. To autor wielu publikacji naukowych i badacz dziejów Skarżyska. Uczy historii w I Liceum Ogólnokształcącym w Skarżysku-Kamiennej.
Prosimy o zadawanie pytań w przededniu spotkania (14 lipca) oraz 15 lipca do godz. 11. Wśród ich autorów zostaną rozlosowane nagrody, w tym darmowe bilety wstępu na seans filmowy. Chętni do udziału w rozpoczynającym się o godz. 13 wydarzeniu wezmą w nim udział gratis. Ilość miejsc ograniczona.