„W godzinie próby…”

Wystawa „W godzinie próby…” poświęcona jest Polakom, którzy w okresie okupacji nieśli szeroko rozumianą pomoc eksterminowanym przez Niemców Żydom. Jej tematyka koncentruje się na międzyrzeczu Wisły i Pilicy, a zwłaszcza okolicach takich miejscowości, jak Ciepielów, Lipsko nad Wisłą, Radom i Szydłowiec.

Przez pryzmat mających tam miejsce wydarzeń autorzy wystawy starali się jednak ukazać szersze zjawiska związane z pomocą i ratowaniem Żydów, a także objaśnić mechanizmy stosowanych przez nazistów represji wobec osób wspierających wyznawców judaizmu.

Zaprezentowane w ekspozycji materiały pochodzą ze zbiorów m.in. Instytutu Pamięci Narodowej, Archiwów Państwowych w Kielcach i Radomiu, Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu, Muzeum Regionalnego w Iłży, a także osób prywatnych.

Autorzy ukazują historię poszczególnych osób na tle polityki III Rzeszy, której punktem kulminacyjnym była masowa zagłada. Poznajemy Reubena Borensteina, który uciekł z Warszawy do Szydłowca i dzięki pomocy Jana Podgórskiego znalazł schronienie u Felicji Kubskiej czy losy dziewczynki o imieniu Bronka, której pomogła rodzina Chylickich, a także wielu innych.

Niestety w części tych historii na próżno szukać szczęśliwego zakończenia. Choć trudno powiedzieć ilu Polaków z regionu radomskiego uczestniczyło w ratowaniu Żydów, warto podkreślić, że Polacy stanowią największą liczbę wśród odznaczonych medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata, przyznawanym przez Instytut Pamięci Męczenników i Bohaterów Holocaustu Yad Vashem.